ساقى حوض کوثر ( وصف حوض و منزلت امیر مؤمنان (ع) در کنار آن )

---

---

ساقى حوض کوثر

( وصف حوض و منزلت امیر مؤمنان (ع) در کنار آن )

---

---

* شیخ صدوق رحمه الله گوید: اعتقاد ما درباره حوض آن است که آن حق است ، و پهناى آن به فاصله میان أیله و صنعاء ⁽¹⁾ است ، و آن حوض پیامبر (ص) است و در آن جامهایى به تعداد ستارگان آسمان قرار دارد ، و سرپرست و مسئول آن در روز قیامت امیر مؤمنان على بن ابى طالب (ع) است که دوستانش را از آن سیراب و دشمنانش را از آن دور مى ‏سازد ، هر که جرعه‏ اى از آن بنوشد هیچ گاه تشنه نخواهد گشت . ⁽²⁾ 

* ابو ایوب انصارى گوید: نزد رسول خدا (ص) بودم و از آن حضرت درباره حوض سؤال شد ، فرمود: اینک که درباره حوض از من پرسیدید شما را از آن خبر دهم: حوض چیزى است که خداوند از میان پیامبران مرا بدان گرامى داشته است ، عرض آن به فاصله میان ایله و صنعاء است ، دو نهر از آب در آن مى ‏ریزد ، آبش از شیر سفیدتر و از عسل شیرین ‏تر ، بسترش از مشک خوشبوست و سنگریزه ‏هایش در و یاقوت است . پروردگارم شرط کرده است که کسى به آن‏ وارد نشود مگر آنان که داراى نیتهایى درست و دلهایى پاکند ، آنان که در حال توانگرى و فراخ دستى حقوقى را که بر عهده دارند مى ‏پردازند و در حال نیاز و تنگدستى حق قانونى خود را نمى ‏گیرند ، و پس از من تسلیم وصى من خواهند بود . آن گاه وصى من غیر شیعیان خود را از آن دور مى ‏کند همان گونه که آدمى شتر گر را از میان شترهاى خود دور مى ‏سازد . ⁽³⁾

* عبد الله بن عباس گوید: چون سوره کوثر بر رسول خدا (ص) نازل شد ، على بن ابى طالب (ع) به آن حضرت گفت: اى رسول خدا ، کوثر چیست؟ فرمود: نهرى است که خداوند مرا بدان گرامى داشته است . على (ع) گفت: اى رسول خدا ، این نهر شریفى است ، آن را براى ما توصیف کن . فرمود: آرى اى على ، کوثر نهرى است که در زیر عرش خدا جارى مى ‏شود ، آبش از شیر سفیدتر ، از عسل شیرین ‏تر و از کره نرم‏تر ، سنگریزه ‏هایش زبرجد و یاقوت و مرجان ، گیاههایش زعفران و خاکش مشک خوشبو ، و اساس و بنیانش زیر عرش خداست . آن گاه رسول خدا (ص) دست بر پهلوى امیر مؤمنان على (ع) زد و فرمود: اى على ، این نهر از آن من و تو و از آن دوستان تو پس از من است . ⁽⁴⁾

* رسول خدا (ص) در حدیثى طولانى فرمود: اى على ، تو نخستین کسى هستى که با من از زمین بیرون مى ‏آیى ‏[و تو نخستین کسى هستى که با من برانگیخته مى ‏شوى‏] ، و تو نخستین کسى هستى که با من از صراط مى‏ گذرى ، و پروردگار بزرگ من به عزت خود سوگند خورده که کسى از گردنه صراط عبور نکند مگر آن که سند ولایت تو و ولایت امامان از اولاد تو را همراه داشته باشد ، و تو نخستین کسى هستى که بر حوض من وارد مى ‏شوى ، دوستانت را از آن‏ سیراب مى ‏سازى و دشمنانت را از آن مى ‏رانى ، و تو یار و همراه منى آن گاه که در مقام محمود (مقام شفاعت) بایستم ، ما درباره دوستانمان شفاعت مى ‏کنیم و شفاعت ما درباره آنان پذیرفته مى ‏شود . و تو نخستین کسى هستى که داخل بهشت مى ‏شوى در حالى که پرچم مرا به دست دارى و آن لواى حمد است که هفتاد شکاف دارد و هر شکافى پهناورتر از خورشید و ماه است ، و تو صاحب درخت طوبى در بهشت هستى که تنه ه‏ایش در خانه تو و شاخه‏ هایش در خانه شیعیان و دوستان توست . ⁽⁵⁾

* ابو الأسود دئلى از پدرش روایت کرده که گفت: از امیر مؤمنان على بن ابى طالب (ع) شنیدم که مى ‏فرمود: به خدا سوگند که با همین دو دست کوتاه خود دشمنانمان را از حوض رسول خدا (ص) دور مى ‏سازم ، و دوستانمان بدان در مى ‏آیند . ⁽⁶⁾

* و نیز فرمود: من با رسول خدا (ص) و خاندانم بر سر حوض قرار داریم ، پس هر که خواستار ماست باید گفتار ما را بگیرد و مانند ما عمل کند ، زیرا هر خاندانى برگزیده‏ایى دارد و ما را نیز برگزیدگانى است ، و ما را شفاعتى است و دوستان ما را نیز شفاعتى است ، پس براى دیدار ما بر سر حوض با هم رقابت کنید ، که ما دشمنانمان را از آن مى ‏رانیم و دوستان و اولیاى خود را از آن سیراب مى ‏کنیم ، هر که جرعه ‏اى از آن بنوشد هرگز تشنه نخواهد شد ، دو نهر از بهشت در حوض ما سرازیر مى ‏شود ، یکى از تسنیم و دیگرى از آب زلال و گوارا ، بر لبه آن زعفران روییده و سنگریزه ه‏ایش لؤلؤ است و آن کوثر نام دارد . ⁽⁷⁾

* رسول خدا (ص) فرمود: اى على ، تو برادر ، وزیر و صاحب لواى من در دنیا و آخرت و صاحب حوض من هستى ، هر که تو را دوست بدارد مرا دوست داشته ، و هر که تو را دشمن بدارد مرا دشمن داشته است . ⁽⁸⁾

* عبد الرحمن بن قیس رحبى گوید: با امیر مؤمنان على بن ابى طالب (ع) بر در قصر (دار الاماره) نشسته بودم که نور خورشید آن حضرت را وادار کرد تا در سایه دیوار قصر پناه گیرد ، همین که برخاست تا داخل شود مردى از قبیله همدان دامن حضرتش را گرفت و گفت: اى امیر مؤمنان ، مرا حدیثى جامع گو تا خداوند مرا بدان سودى رساند . فرمود: مگر درباره من حدیث بسیارى وجود ندارد؟ ⁽⁹⁾ یا: مگر این سودمندى در احادیث بسیارى نیست؟) گفت: چرا ، ولى مرا حدیثى گو که خداوند بدان سودم رساند . فرمود: دوستم رسول خدا (ص) مرا فرمود که: من و شیعیانم وارد حوض مى ‏شویم و سیراب و روسپید بیرون مى ‏شویم ، و دشمنانمان تشنه لب و روسیاه وارد مى ‏گردند . این را داشته باش که مشتى از خروار است ، تو با همان کسى که دوستش مى دارى خواهى بود و همان را که به دست آورده ‏اى خواهى داشت ، اى برادر همدانى رهایم ساز . این را فرمود و داخل قصر شد . ⁽¹⁰⁾

* مردى از منافقان به حضرت رضا (ع) گفت: برخى از شیعیان شما بى ‏باکانه در کوچه و بازار شراب مى ‏خورند! و دیگرى سر راه بر حضرت گرفت و گفت: برخى از شیعیان شما شراب مى ‏خورند! چهره حضرت از روى شرم عرق کرد ، سپس فرمود: خداوند گرامى ‏تر از آن است که گرمى شراب را با دوستى ما خاندان در دل مؤمن جمع آورد ، آن گاه لختى صبر کرده و فرمود: و اگر یکى از آنها بدین نکبت گرفتار شد و چنین کرد بى شک پروردگارى مهربان ، پیامبرى‏دلسوز ، امامى شناسا بر سر حوض و سرورانى براى شفاعت ایستاده را براى خود خواهد یافت . ⁽¹¹⁾

* رسول خدا (ص) فرمود: پنج چیز درباره على به من داده شده که از دنیا و هر چه در آن است نزد من بهتر است: 1ـ او در برابر خدا دور دارنده (یا: در برابر خدا به رو در افتاده) است تا خداوند از حساب آفریدگان فارغ شود. 2ـ لواى حمد به دست اوست و از آدم گرفته به بعد همه در زیر آن قرار دارند. 3ـ او بر سر حوض مى ‏ایستد و هر که را از امت من‏ [به ولایت‏] بشناسد سیراب مى ‏سازد. 4ـ اوست که ‏[پس از مرگ‏] عورت مرا مى ‏پوشاند و مرا به خداوند مى ‏سپارد. 5ـ من هیچ بر او بیم ندارم که بعد از ازدواج دامن بیالاید ، و پس از ایمان به کفر گراید . ⁽¹²⁾

* از على (ع) روایت است که رسول خدا (ص) فرمود: تو نخستین کسى هستى که به بهشت مى ‏روى . گفتم: اى رسول خدا ، پیش از شما به بهشت مى ‏روم؟ فرمود: آرى ، زیرا تو در آخرت پرچمدار منى چنانکه در دنیا پرچمدار من هستى ، و همیشه پرچمدار پیشاپیش حرکت مى ‏کند . سپس فرمود: اى على ، گویى تو را مى ‏بینم که پرچم مرا که لواى حمد است به دست دارى و داخل بهشت شده ‏اى ، و از آدم گرفته به بعد در زیر آن قرار دارند . ⁽¹³⁾

پى ‏نوشتها:

1) آیله شهرى است در ساحل بحر قلزم ، و صنعاء نام دو جاست یکى در یمن و دیگرى در دمشق . باید دانست که این تعبیر براى نشان دادن بزرگى آن است نه اندازه دقیق آن .

2) بحار الانوار 8/27 به نقل از رساله اعتقادات صدوق .

3) بحار الانوار 8/28 .

4) همان/18 .

5) بحار الانوار 39/211 .

6) همان/212. و نظیر آن: همان/216 .

7) تفسیر صافى 5/301 .

8) بحار الانوار 39/216 .

9) بنا بر نسخه ه‏اى دیگر: مگر احادیث بسیارى در اختیار ندارى؟

10) امالى شیخ طوسى 1/150 .

11) علم الیقین 2/603 .

12) بحار الانوار 39/219 .

13) همان/217. و در ص 213 از پیامبر (ص) آورده است که: آدم و همه خلق خدا در روز قیامت در سایه پرچم من قرار دارند .

** امام على بن ابى ‏طالب (ع) ، ص 567 ، احمد رحمانى همدانی .